1414 W dziele Jana Długosza „Liber Beneficiorum Dioecesis Cracoviensis”

Pojawia się pierwszy  zapis o miejscowości Chełmek.

1490 Kronikarz Pawiński pisze o przynależności Chełmeka do parafii Jaworzno.

1563 Zostaje wydana mapa Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego. Widnieje na niej Bobrek i Chełmek a rzeka Przemsza nosi starą nazwę Czerniechowicza.

1665 Żołnierze szwedzcy, pod dowództwem generała Witza zajmują zamek w Bobrku.

1771 20 maja konfederaci barscy poddają twierdzę w Bobrku.

1779 Mistrz ciesielski Kuciński ukończył budowę spichlerza w Bobrku.

1780 Ukończono budowę kościoła w Bobrku.

1786 Władze kościelne tworzą parafię Bobrek. Pierwszyą osobą zapisaną

w księdze urodzeń jest Jacek Pawela z Gorzowa.

1794 Teresa hr. Wielopolska znosi w dobrach bobreckich pańszczyznę.

1805 Chełmek i okolice nawiedza epidemia cholery.

1815 Chełmek, Bobrek i Gorzów, wchodzą w skład utworzonej Rzeczypospolitej Krakowskiej.

1822 Georg Gottlieb Pusch odnotował występowanie złóż gipsu w pobliżu folwarku Nowopole (obecna leśniczówka).

1841 Ambroży Grabowski wspomina, że włościanie z  Bobrka trudnią się wytwarzaniem drzeworytów o tematyce religijnej.

1856 Zakończeno budowę odcinka Oświęcim – Trzebinia, C.K. Uprzywilejowanej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda (k.k. Privilegirte Kaiser-Ferdinands-Nordbahn, w skrócie KFNB). Twórcą towarzystwa i inicjatorem budowy kolei był baron Salomon Rothschild.

Pierwszy pociąg wjechał na stacje Chełmek 3 marca 1856 roku.

1857 Kazimierz Potulicki tworzy szkołę w Gorzowie.

1866 W bobreckim pałacu gości Artur Grottger. Wielki malarz przybywa na zaproszenie państwa Potulickich.

 * Służący w C.K. 56 Pułku Piechoty w Wadowicach mieszkaniec Chełmka Maciej Paszek i mieszkaniec Bobrka Franciszek Sermak, zginęli 27 czerwca

w bitwie pod Vysokovem w czasie wojny prusko - austriackiej.

1870 W Bobrku urodził się Szymon Chylaszek, późniejszy profesor ASP w Krakowie.

* W tym czasie Chełmek liczył 1094 mieszkańców.

1884 Księżna Ogińska sprowadza do Bobrku Siostry Służebniczki Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej z Nowej Wsi. Siostry prowadzą ochronkę dla sierot.

1880 Wydany w Warszawie Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych Krajów Słowiańskich charakteryzuje Chełmek jako wieś leżąca w powiecie chrzanowskim, 8 km od Oświęcimia, rozłożoną na 1225 morgach.

posiadającą jednoklasową szkołę, hutę, kamieniołom, przystanek kolei żelaznej

i c.k. urząd celny.

1892 Na terenie Gorzowa odkryto złote celtyckie monety. Znalezisko zostało nazwane przez archeologów „skarbem gorzowskim”.

* Chełmeccy gospodarze tworzą Ochotniczą straż Ogniową.

1893 Zakończono prace związane z regulacja koryta rzeki Przemszy.

*  z inicjatywy Księżnej Marii Ogińskiej oraz Towarzystwa Szkół Ludowych

powstaje „czytelnia ludowa” w Bobrku.

1894 Ukazuje się "Atlasu Geologicznego Galicyi" dr Stanisława Zaręcznego zawierający wyczerpujące badania naszych okolic.   

1896 Wzniesiono budynek szkoły w Bobrku. Budowy podjęli się wójtowie Szymon Hylaszek z Bobrku i J. Kulczyk z Gromca.

1900 Chełmecka Ochotnicza Straż Ogniowa wzbogaciła się o pompe reczną tzw „Kiwaczkę”.

* Krakowskie Towarzystwo Oświaty Ludowej założyło w Chełmku czytelnię

nr 763. Decyzją zarządu głównego towarzystwa opiekę nad placówką sprawował bobrecki proboszcz ks. Adam Borowiecki.

1904 W kronice szkoły w Bobrku odnotowano, „ Dnia 19 listopada wolne było od nauki z powodu imienin śp. Cesarzowej Elżbiety”.

1906 Należąca do księżnej Ogińskiej parowa cegielnia w Bobrku dostarcza dachówek do remontu Zamku Królewskiego na Wawelu.

1910 Dla uczczenia pięćsetletniej rocznicy bitwy pod Grunwaldem wzniesiono na wzgórzu Skała kamienny obelisk. Inicjatorem budowy był ksiądz Stanisław Stojałowski.

* Chełmek liczył wówczas 1430 mieszkańców, w tym  1384 katolików i 46 osób wyznania mojżeszowego. Chełmkowianie zamieszkiwali w 228 domach.

1912 2 września oddano do użytku publicznego nowy budynek szkoły

w Gorzowie.

1913 W Bobrku przychodzi na świat Tadeusz Staich - poeta, dziennikarz propagator gór.

1915 Usunięcie przez austriackich żołnierzy spiżowej sygnaturki z kapliczki przy obecnej ulicy Chrobrego w Chełmku.

1916 Katastrofa kolejowa na wiślanym moście w okolicach  Bobrku. Ginie wielu żołnierzy armii austriackiej.

1925 Liczący 24 ha park bobrecki został uznany za zabytek przyrody.

1927  Krakowska firmę Zieleniewski ukończyła budowę żelaznego mostu na Przemszy łączącego Chełmek z Chełmem Wielkim.

* Rada gminy i kierownik szkoły w Gorzowie Kazimierz Staich wezwali mieszkańców by w dniu 11 kwietnia podjęli akcję sadzenia drzewek owocowych wzdłuż dróg gminnych.

1921 w Chełmku powstaje tartak „parowy”.

1929 grudzień, czeski przemysłowiec Tomasz Bata rejestruje w Sądzie Okręgowym w Krakowie "Polską Spółkę Obuwia"

* Szkoła Powszechna w Chełmku z pomocy dydaktycznych posiada - dwie piłki oraz dziesięć tablic do nauki historii.

1931 Tomasz Bata wykupuje od rodziny Sapiehów teren 986ha pod budowę fabryki oraz osiedla mieszkaniowego.

1932 W Chełmku powstaje pierwsza w kraju fabryka obuwia. Polska Spółka

Obuwia Bata rozpoczyna produkcję obuwia gumowego, tekstylnego

i skórzanego, tworzy sieć sklepów firmowych.

1934 14 maja ukazał się pierwszy numer gazety „Echo Chełmka”. Wydawcą pisma była Polska Spółka Obuwia Bata w Chełmku.

 * Utworzono gminę zbiorową w Chełmku. Wójtem został kierownik szkoły Kazimierz Staich.

1935 22 grudnia na wzgórzu Skała w Chełmku otwarto skocznię narciarską.

Inicjatorem powstania niezwykłego obiektu był propagator narciarstwa

i zawodnik Jan Pawlik.

1936 W Chełmku urodził się Jan Byrczek. Muzyk, twórca Polskiego Związku Jazzowego, inicjator festiwalu Jazz Jamboree i założyciel Międzynarodowej Federacji Jazzu. Od 1977 roku mieszka w USA.

1937 Najstarszą mieszkanką Gorzowa jest Maria Malina, liczy 96 lat.

1938 W okolicach Chełmka rozpoczęto prace przy budowie Małopolskiego Kanału Węglowego.

* Bilet autobusowy na trasie Chełmek – Kraków kosztował 3,20 zł. Mieszkańcy mogli wyruszyć w podróż o godz. 7.17; 12.17; 17.17.

* Przed Chełmecką publicznością debiutowała orkiestra fabryczna. Koncert w dniu 21 stycznia spotkał się z chłodnym przyjęciem.

* Licznie zebrani mieszkańcy Chełmka i pracownicy zakładów „Bata” przywitali 5 lutego, na stacji kolejowej regenta Mikołaja Hortyego. Węgierski dostojnik udał się specjalnym pociągiem „Turant” w podróż do Krakowa.

* 13 maja powołano w Chełmku sekcją Polskiego Białego Krzyża. Celem organizacji było wspomaganie wojska w zwalczaniu analfabetyzmu

i szerzeniem oświaty wśród żołnierzy. Na czele sekcji stanęły panie: Gabezamowa, Remerowa, Niedzielska, Wrońskska, Szotowa, Bauerowi.

* 21 maja w halach zakładów „Bata” zostały zainstalowane megafony.

„Echo Chełmka” donosiło, że innowacja ma tworzyć poczucie „wspólności rodzinnej”.

1939 3 września wojska niemieckie wkraczają do Chełmka. W walkach obronnych ginie czternastu polskich żołnierzy. W wyniku działań wojennych

zniszczeniu uległy mosty na Wiśle i Przemszy oraz wiele domów i zabudowań.

* Pochodzący z Gorzowa żołnierz armii „Kraków” w trakcie potyczki w miejscowości Narol śmiertelnie ranił niemieckiego generała Fisha  

1940 Niemcy burzą pomnik „Grunwaldzki” na wzgórzu Skała.

1942 W chełmeckiej dzielnicy Paprotnik, Niemcy tworzą "Aussenkommando Chelmek". Należący do Auschwitz  „podobóz” istnieje od października do 9 grudnia 1942 roku. Ginie w nim czterdzieści siedem osób, głównie narodowości żydowskiej.

* W byłych zakładach Bata w Chełmku pracuje poeta Juliusz Krzyżewski. Tragicznie ginie w Powstaniu Warszawskim.

* W Bobrku został aresztowany ks. Prof. Stefan Stuglik. Wykładowca seminarium duchownego we Lwowie został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Niemczech.

1945 w wyniku ofensywy styczniowej na terenie Chełmka  poległo 72 żołnierzy Armii Czerwonej. zniszczeniu uległo 28 domów i 20 zabudowań gospodarczych

*Ćwierć miliona złotych zebrali i przekazali mieszkańcy Chełmka na odbudowę

zniszczonej stolicy.

1945 27 października o godz. 17 odbył się premierowy pokaz filmu pt. ”Kościuszko pod Racławicami”. Tą datę można uznać za początek kina              w Chełmku

1946 Zakończono elektryfikację wsi Gorzów.

1951 W kościele Najświętszej Marii  Panny Królowej Polski w Chełmku zainstalowano organy. Instrument wykonał mistrz Jakub Stankiewicz z Zatora  w 1771 roku. Do Chełmeckiej parafii zostały przeniesione z Alwerni.

1956 Miejscowość Chełmek uzyskała statut osiedla.

1958 W Bobrku powstaje Koło Gospodyń Wiejskich.

1961 W Gorzowie zakończono budowę szkoły „Tysiąclatki”

1967 Zburzono zabytkową kapliczkę na Skotnicy w Chełmku. Pretekstem była budowa nowej szosy w kierunku Śląska.   

1969 25 stycznia Chełmek otrzymuje prawa miejskie. W tym roku w Polsce rangę miast uzyskało szesnaście miejscowości.

* 5 października odsłonięto w Chełmku pomnik „Ofiar Faszyzmu”.

1975 Z duszpasterską wizytą w Chełmku  gościł kardynał Karol Wojtyła –

w księdze parafialnej widnieje autograf późniejszego papieża Jana Pawła II

oraz data 12.04.1975

1976 Nieznani sprawcy rozpalają ognisko wewnątrz bobreckiego pałacu. Wzniecony pożar  dopełnia upadku zabytkowego obiektu.

1984  W Gorzowie powstaje śpiewaczy zespół „Malwa”.

* Powstaje Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Chełmku.

1990 O bobrecki zespół pałacowy i park  upomniał się syn i spadkobierca Adama Sapiehy, Michał.

1991 Skarb Państwa przekazuje pałac w Bobrku na własność Gminie Chełmek.

1992 Z inicjatywy ks. Lesława Mirka i Włodzimierza Leguta, przy parafii Miłosierdzia Bożego w Chełmku powstała Schola Misericordias

2002    umiera Krystyna Tyszkiewicz, najbarwniejsza postać pośród dziennikarzy Echa Chełmka.

2003 Na mocy uchwały Rady Miejskiej w Chełmku utworzono  Miejską Strefę Aktywności Gospodarczej – powstała na terenie dawnych zakładów obuwniczych

*Państwo Klimowiczowie stają się właścicielami zabytkowych Czworaków w Bobrku. W obiekcie tworzą kolekcje zbiorów etnograficznych.

2004 Mieszkaniec Chełmka, alpinista Wit Zawadzki zdobył szczyt „Pik Lenina” (7134 m n.p.m.) To pierwszy siedmiotysięcznik w jego wysokogórskiej karierze.

* 4 kwietnia gościł w Chełmku z nieoficjalną wizytą Thomas J. Bata, syn legendarnego przemysłowca Tomasza Baty.

* Przyznano pierwszy medal „Za zasługi dla rozwoju gminy Chełmek”. Odznaczono nim Jana Sepioła, Marszałka Województwa Małopolskiego.

* Tytuły Honorowego Obywatela Chełmka przyjął ks. Kardynał Franciszek Macharski.

2006 Powstaje w Chełmku Dom Pamięci Baty. Budynek – pomnik jest siedzibą Ochotniczej Straży Pożarnej, Klubu Idei Tomasza Baty oraz lokalnym „muzeum” obuwniczych tradycji i historii Ziemi Chełmeckiej.

2007 od 6 – 9 września w Chełmku gościła oficjalna delegacja przedstawicieli partnerskiego miasta Leinefelde - Worbis z Niemiec

*18 października gości w Chełmku Thomas Bata, syn założyciela fabryki obuwia. 

Zapraszam do lektury kalendarium (subiektywnego)  Ziemi Chełmeckiej. Od pewnego czasu staram się wyszukiwać i "zlepiać" w chronologicznym ciągu, istotne fakty
z lokalnej historii. Opracowanie ma charakter otwarty i chętnie uzupełnię je o Państwa materiały i propozycje. Będę wdzięczny za podawanie źródeł przekazywanych faktów. Waldemar Rudyk  waldek_rudyk@op.pl

Kalendarium